ببر (نام علمی: Panthera Tigris) بزرگترین جانور از تیرهٔ گربهایان است که طول قامت آن تا ۳٫۳ متر و وزن آن تا ۳۰۶ کیلوگرم میرسد. مهمترین مشخصهٔ این جانور، خطهای عمودی تیره روی خز قرمز-نارنجی آن است که در ناحیهٔ زیرین روشنتر است. این جانور دارای بدنی عضلانی و پاهایی بسیار نیرومند است. بدن ببر دارای موهای بلند و برّاق به رنگ نارنجی، همراه با خطهای سیاه عمودی میباشد. جثّهٔ ببرهای نر بزرگتر از ببرهای ماده است و همچنین موهای روی گونهٔ ببر نر بلندتر از ببر ماده میباشد. دندانهای ببر بسیار قوی است و دندان نیش آن در میان جانوران خشکی بلندترین است. طول تاج دندان ببر به ۷۴٫۵ میلیمتر و گاهی تا ۹۰ میلیمتر میرسد.[۱] در باغ وحش ببرها معمولاً بین ۲۰ تا ۲۶ سال عمر میکنند که البته به نظر در دنیای وحشی بیرون هم همین حدود عمر میکنند.[۲] این جانور برای خود قلمرو تعیین میکند و عموماً اجتماعی و تنها است (به این معنی که به صورت مستقل زندگی میکند اما گاهی مجردهای آنها در یک منطقه یا حتی لانه زندگی میکنند). لازم است تا محیط زندگی ببر فضای بزرگی باشد تا نیازهای شکار آن را برطرف کند این خلق ببرها باعث شده تا در مناطق پرجمعیت، آنها با انسان دچار مشکلات جدی شوند.
در دورهای ببرها در سراسر آسیا از ترکیه در غرب تا روسیه در شرق دیده میشدند. در گذر ۱۰۰ سال پیش، ۹۳٪ از گسترهٔ تاریخی زیستگاه آنها ازدست رفتهاست و آنها در نواحی جنوب غرب و مرکز آسیا در جزیرههای جاوه و بالی و در مناطق گستردهای از آسیای جنوب شرقی و آسیای شرقی به کلی نابود شدهاند. امروزه زیستگاه آنها به تایگای سیبری تا چمن زارهای باز و مردابهای کرنا محدود شدهاست. شش زیرگونهٔ باقیمانده از ببرها در ردهٔ گونه در معرض خطر IUCN جای گرفتهاند. جمعیت جهانی ببرها در وحش میان ۳۰۶۲ تا ۳۹۴۸ برآورد شدهاست که ۱۰۰٬۰۰۰ مورد کمتر از شمار آنها در آغاز سدهٔ ۲۰ میلادی است[۳] که بیشتر این شمار باقیمانده هم جدا و بدون تماس با هم زندگی میکنند. از دلایل اصلی کاهش جمعیت آنها میتوان به تخریب زیستگاه، شکار غیرقانونی و ناپیوستگی در زیستگاه آنها اشاره کرد.[۴] مساحت منطقهٔ زندگی ببرها در کرهٔ زمین کمتر از ۱٬۱۸۴٬۹۱۱ کیلومتر مربع برآورد شدهاست که ۴۱٪ کمتر از مساحت برآورد شده برای آن در میانهٔ دههٔ ۱۹۹۰ است.[۵]
ببر بنگال پرشمارترین زیرگونه و ببر سیبری بزرگترین زیرگونهٔ ببر است. از ۹ زیرگونهٔ این جانور ۳ زیرگونه از جمله ببر مازندران منقرض شدهاند و ۶ زیرگونهٔ دیگر نیز در خطر انقراض قرار دارند. قلمرو تاریخی این حیوانات از میان رودان و قفقاز تا بیشتر نواحی شرقی و جنوبی آسیا امتداد مییافت اما این قلمرو امروزه بهشدت کاهش یافتهاست.
نرها و مادهها تنها در هنگام جفتگیری به مدّت چند روز در کنار یکدیگر میمانند. ببرهای ماده پس از ۱۰۳ تا ۱۰۵ روز بارداری دو یا سه توله به دنیا میآورند. تولهها تا چند سال همراه با مادر خود زندگی میکنند.
بهطور کلی وزن ببرهای نر از ۲۰۰ تا ۳۲۰ کیلوگرم است و مادهٔ آنها از ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلوگرم میباشد. میانگین قد در نرها ۲٫۶ تا ۳٫۳ متر و در مادهها ۲٫۳ تا ۲٫۷۵ متر میباشد.
ببرها اگر پیر باشند و یافتن غذا برای آنها سخت باشد یا اگر در جای که تولههای خود را بزرگ میکنند غذا کمیاب باشد به انسانها حمله میکنند. ببرها ترجیح میدهند از پشت حمله کنند لذا بعضی از روستاییان هندی که در نزدیکی منطقه حفاظت شدهٔ ببرها زندگی میکنند ماسکهای صورت را از پشت سرشان میبندند.
ببرها از دیرباز بسیار مورد توجه بودهاند به گونهای که در اسطورهها و فولکلور همواره به آنها اشاره شدهاست در دنیای امروز هم در فیلمها و ادبیات، گاه، اشارههایی دیده میشود. از تصویر و نماد ببر در پرچم، آرم یا به عنوان شانسبیار برای تیمهای ورزشی استفاده میشود.[۶] ببر جانور ملی بنگلادش (بویژه ببر بنگال)، هند، ویتنام، مالزی (بویژه ببر مالایی) و کرهٔ جنوبی است.